TTO - Số ca mắc COVID-19 của TP.HCM đang tăng, nhiều người có tâm lý đã tiêm đủ liều vắc xin nên nếu mắc COVID-19 thì chỉ cần uống thuốc theo triệu chứng mà không cần phải khai báo y tế.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, việc khai báo với y tế phường rất cần thiết, đặc biệt là đối với những trường hợp lớn tuổi và có bệnh lý nền.
F0 ngại khai báo, hệ lụy khôn lường
Cách đây không lâu, ngày 28-1 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) đã đưa ra cảnh báo đối với người dân thông qua trường hợp một bệnh nhân 65 tuổi tử vong do tự điều trị COVID-19 tại nhà mà không khai báo y tế phường.
Giữa tháng 2-2022, chị T.T. (25 tuổi, TP Thủ Đức) phát hiện mình dương tính COVID-19, tuy nhiên chị không khai báo với trạm y tế vì nghĩ mình sẽ nhanh khỏi khi đã tiêm đủ 3 mũi vắc xin.
Ông Hồ Văn Tiên - tổ 20, khu phố 2, phường Thạnh Mỹ Lợi, TP Thủ Đức - cho biết trên địa bàn phường vừa qua có một số trường hợp mắc COVID-19 nhưng không khai báo với y tế địa phương. Những người này khi hết bệnh mới cho biết mình đã nhiễm trước đó. Họ chủ yếu là những người lớn tuổi, không khai báo vì sợ bị cách ly tập trung và không được chăm sóc y tế.
"Khu phố chúng tôi thành lập một tổ y tế lưu động bao gồm 6 người gồm có tổ dân phố, nhân viên y tế, cán bộ phường... tập hợp để hỗ trợ F0. Khi có trường hợp nào sốt, ho, khó thở thì người khai báo chỉ cần chụp CMND và báo địa chỉ, chúng tôi sẽ trực tiếp xuống hỗ trợ test nhanh, tư vấn, điều trị. Trong quá trình điều trị bệnh nhân, nếu có biểu hiện khó thở thì chúng tôi sẽ cấp tốc mang bình oxy xuống, sơ cứu bệnh nhân và chuyển viện kịp thời. Những trường hợp lớn tuổi, có bệnh nền không khai báo thực sự rất nguy hiểm", ông Tiên cho biết.
Bác sĩ Nguyễn Thị Khánh Hà - trưởng Trạm y tế phường 3, quận Phú Nhuận, TP.HCM - cho biết số ca F0 tại phường gia tăng, trạm luôn linh động trong việc tiếp nhận và xử lý ca nhiễm. "Người dân có thể khai báo trực tiếp qua số đường dây nóng của trạm, trạm lưu động hoặc số của trưởng trạm mà trước đó đã được cung cấp cho tổ dân phố thông tin rộng rãi đến người dân. Trạm sẽ cử nhân viên y tế đến trực tiếp để kiểm tra tình trạng bệnh và cấp phát thuốc theo hướng dẫn của Bộ Y tế", BS Hà chia sẻ.
Theo PGS Trần Đắc Phu - nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), trước tình hình dịch vẫn diễn biến phức tạp và khó lường như hiện nay thì việc khai báo y tế khi nhiễm bệnh vẫn cần thiết. "Hiện nay chúng ta đang áp dụng trạng thái bình thường mới và thích ứng an toàn với dịch bệnh nhưng vẫn cần thống kê số ca nhiễm ở từng địa phương để có thể xác định ổ dịch, tránh làm nguồn lây nhiễm trong cộng đồng. Đồng thời, việc khai báo sẽ giúp người bệnh được hướng dẫn, tư vấn và điều trị phù hợp, được theo dõi sức khỏe để phòng những trường hợp chuyển nặng được điều chuyển kịp thời", ông Phu chia sẻ.
Một chuyên gia dịch tễ cũng cho rằng việc bệnh nhân F0 khai báo là vô cùng quan trọng. "Thường trong một gia đình có F0 thì các thành viên còn lại có nguy cơ nhiễm rất cao. Khai báo bệnh giúp y tế có thể theo dõi sức khỏe kể cả các F1, nhất là với gia đình có người thuộc nhóm nguy cơ", vị chuyên gia này nói. Ngoài ra, các chuyên gia lưu ý khai báo bệnh còn giúp ngành y tế có các biện pháp ứng phó kịp thời với xu hướng dịch, tránh gây quá tải, áp lực lên hệ thống y tế. Tuy nhiên, người bệnh cũng nên thận trọng khi tự thực hiện các xét nghiệm nhanh tại nhà bởi nếu thực hiện không đúng phương pháp thì có thể cho kết quả sai. Nếu nghi ngờ kết quả, có thể nhờ nhân viên y tế kiểm tra lại.
Khi nào nhân viên y tế đến nhà?
Tại TP.HCM, các trường hợp nhiễm COVID-19 bắt buộc phải khai báo với địa phương. Khi trạm y tế tiếp nhận thông tin khai báo có người mắc COVID-19, nhân viên y tế sẽ xuống trực tiếp nơi cư trú kiểm tra, thăm khám tình trạng bệnh, xem xét điều kiện cách ly, điều trị cho bệnh nhân. Sau đó, trạm y tế sẽ theo dõi diễn tiến bệnh, cấp phát thuốc theo hướng dẫn của Bộ Y tế; bệnh nhân hoàn thành cách ly khi có kết quả xét nghiệm âm tính.
Nên ứng dụng công nghệ trong khai báo F0
Trong khi đó, nhiều nơi không bắt buộc người dân ra trạm y tế để khai báo mà có thể khai báo online. Các giấy tờ xác nhận điều trị tại nhà, hoàn thành cách ly y tế cũng được chuyển qua thư điện tử hoặc chuyển qua cán bộ tổ dân phố, Đoàn thanh niên.
Theo ông Nguyễn Huy Nga - nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), việc khai báo y tế là cần thiết để thống kê những ca nhiễm COVID-19 hiện nay.
Tuy nhiên, việc khai báo nên thực hiện qua các phần mềm, không cần quá hành chính tạo phiền hà cho người dân. "Đã là thời đại 4.0 rồi, chúng ta có phần mềm PC-COVID, những F0 có thể khai báo ở phần mềm này. Việc cần là người dân phải khai báo trung thực.
Bên cạnh đó, hiện nay nhiều người cần giấy xác nhận F0, hoàn thành cách ly để nộp cho công ty, cơ quan. Với những người này cần có những quy định riêng nhưng phải đồng bộ, tránh mỗi nơi một kiểu. Bộ Y tế nên có những hướng dẫn để thống nhất việc này", ông Nga chia sẻ.
Đồng quan điểm, ông Trần Đắc Phu - nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) - cho rằng cần ứng dụng công nghệ thông tin trong việc khai báo để tránh lây nhiễm, tránh phiền phức cho người dân.
Việc công nhận F0 thực hiện theo quy định của Bộ Y tế. Theo quy định của Bộ Y tế, người dân có thể được xác định là F0 khi thực hiện xét nghiệm nhanh COVID-19 và được nhân viên y tế giám sát gián tiếp thông qua các phương tiện từ xa.