Nhóm thượng nghị sĩ này đã nhất trí về một khuôn khổ dành cho dự luật kiểm soát súng đạn, bao gồm các đề xuất như tước quyền sở hữu súng với người có khả năng gây nguy hiểm cho chính họ và người khác, kiểm tra lý lịch chặt chẽ hơn với người mua súng dưới 21 tuổi... trong bối cảnh bạo lực súng đạn đã khiến hơn 19.400 người ở Mỹ thiệt mạng từ đầu năm đến nay, trong đó hơn một nửa là các trường hợp tự tử.

Tia hy vọng

Thỏa thuận này được công bố sau nhiều tuần đàm phán căng thẳng giữa các thượng nghị sĩ Mỹ, dẫn đầu bởi thượng nghị sĩ Chris Murphy của bang Connecticut bên Đảng Dân chủ và thượng nghị sĩ John Cornyn của bang Texas bên phe Cộng hòa.

Trong một tuyên bố, nhóm nhà lập pháp lưỡng đảng này cho biết các biện pháp nói trên "cung cấp nguồn lực sức khỏe tâm thần cần thiết, cải thiện sự an toàn nơi trường học và hỗ trợ cho học sinh, đồng thời giúp đảm bảo tội phạm nguy hiểm và những người bị coi là mắc bệnh tâm thần không thể mua vũ khí".

Truyền thông Mỹ và phương Tây ngay lập tức gọi thỏa thuận của nhóm nghị sĩ lưỡng đảng là "bước đột phá". Theo Hãng tin Reuters (Anh), đây là "bước đột phá tiềm tàng hướng tới ban hành luật kiểm soát súng đạn mới quan trọng đầu tiên của Mỹ trong nhiều thập niên".

Ông John Feinblatt, chủ tịch của Everytown for Gun Safety (tổ chức ngăn bạo lực súng đạn hàng đầu ở Mỹ), nhận định nếu khuôn khổ dự luật kiểm soát súng đạn nói trên được ban hành thành luật thì đây sẽ là "phần quan trọng nhất của luật an toàn súng đạn được Quốc hội Mỹ thông qua trong 26 năm dài đằng đẵng và chết chóc". 

Còn bà Kris Brown, chủ tịch một tổ chức ngăn bạo lực súng đạn khác có tên Brady, gọi đây là "bước đột phá trong 30 năm".

Khuôn khổ dự luật kiểm soát súng đạn này hiện nhận được sự ủng hộ từ ít nhất 10 thành viên Đảng Cộng hòa. Điều đó có nghĩa nó có cơ hội cao đạt đến ngưỡng 60 phiếu ủng hộ cần thiết để được thông qua tại Thượng viện Mỹ gồm 100 ghế.

Không nhất thiết hoàn hảo

Các vụ xả súng hàng loạt thường xuyên đã khiến sự phẫn nộ trong công chúng lan rộng ở Mỹ, với đa số người dân ủng hộ luật kiểm soát súng đạn chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, sự phản đối của nhiều nghị sĩ Đảng Cộng hòa và các cử tri ủng hộ họ từ lâu đã trở thành rào cản đối với những thay đổi lớn.

Hiệp hội Súng trường quốc gia Mỹ (NRA), một trong những tổ chức vận động hành lang quyền lực nhất nước Mỹ, là tiếng nói phản đối mạnh mẽ mọi nỗ lực nhằm giảm hoặc hạn chế quyền tiếp cận súng. Tuy nhiên, gần đây họ đã đối diện với nhiều vụ bê bối và kiện tụng.

Khuôn khổ dự luật kiểm soát súng đạn mà các thượng nghị sĩ nhất trí vẫn chưa bao gồm những biện pháp cứng rắn mà Tổng thống Joe Biden và nhiều thành viên Đảng Dân chủ hay các công dân Mỹ và những người ủng hộ cải cách quy định về súng đạn từ lâu mong đợi. Chẳng hạn, không có đề xuất cấm vũ khí tấn công hoặc tăng độ tuổi cần thiết để mua súng từ 18 lên 21.

Mặc dù vậy, nếu thỏa thuận cuối cùng dẫn đến việc ban hành luật, điều đó sẽ báo hiệu sự thay đổi đáng kể trong vấn đề ban hành quy định kiểm soát súng đạn sau nhiều năm bế tắc tại Quốc hội Mỹ.

Trên mạng xã hội Twitter, thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Dick Durbin viết: "Mặc dù thỏa thuận lưỡng đảng này còn thiếu sót ở một số khía cạnh, nhưng tôi tin rằng nó sẽ giúp cho quốc gia của chúng ta an toàn hơn. Chúng ta không thể để cái hoàn hảo là kẻ thù của cái tốt đẹp".

Tổng thống Biden cũng thừa nhận những điểm yếu của thỏa thuận này, nhưng ông đã hoan nghênh và thúc giục các nhà lập pháp Mỹ hành động nhanh chóng. 

"Không có lý do gì để trì hoãn, và không có lý do gì để những đề xuất này không nhanh chóng qua cửa Thượng viện và Hạ viện Mỹ. Mỗi ngày trôi qua, càng có nhiều trẻ em bị sát hại ở đất nước này" - ông Biden nói.

Theo Hãng tin AFP, dữ liệu của trang Lưu trữ Bạo lực súng (GVA) cho thấy bạo lực súng đạn đã khiến hơn 19.400 người ở Mỹ thiệt mạng từ đầu năm đến nay, trong đó hơn một nửa là các trường hợp tự tử.

Phản đối kiểm soát súng

Trong bức ảnh trên YouTube, dân biểu Đảng Cộng hòa Greg Steube lần lượt rút 4 khẩu súng ngắn khi phát biểu qua video trong phiên điều trần của Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ nhằm ngăn các vụ xả súng hàng loạt tại Washington D.C hôm 2-6.

Ông Steube cáo buộc Đảng Dân chủ đang cố gắng tước bỏ quyền mang vũ khí theo Hiến pháp Mỹ bằng cách hạn chế súng đạn mà người Mỹ được phép sử dụng.

Tại cuộc họp, ông giơ súng và nói: "Đây là khẩu súng tôi mang theo hằng ngày để bảo vệ bản thân, gia đình, vợ và nhà tôi".